✅ چاهی داریم که بصورت عمودی حفاری شده است. لوله های جداری رانده و سیمانکاری انجام گرفته است. سپس لوله مغزی رانده شده و چاه بصورت حفره باز تکمیل شده و سپس دکل را ترخیص کرده اند. سپس تسهیلات سرچاهی را نصب کرده و عملیات اسیدکاری و احیا توسط لوله مغزی سیار برنامه شده است. بدلیل وجود مانع غیرقابل رفع قبل از حفره باز، عملیات ناموفق مانده است. سپس حلقه مقیاس مناسب رانده شده و از مانع نمونه گرفته و جنس آن شنی تشخیص داده شده است. سپس چاه در برنامه مشبک کاری قسمت های بالای مانع قرار گرفت. ابتدا یک بازه 7 متری را مشبک کرده و در مرحله بعد برای بازه ای 6 متری ابزار رانده شد که در چاه گیر کرد و سه مرتبه تلاش با وایرلاین برای خارج سازی آن ناموفق بود. سپس با کمک کویل تیوبینگ تلاش برای خارج سازی مانده انجام شد که بازهم ناموفق بود. نکته اینکه مانده درون لوله مغزی چاه قرار دارد.
سپس چاه در برنامه تعمیر با دکل قرار گرفت. لوله مغزی از چاه خارج شد. تا عمق نهایی تمیزسازی انجام گرفت و لوله مغزی جدیدی نصب شد. سپس اسیدکاری و احیا چاه برنامه شد و درنهایت دکل ترخیص گردید. سپس اسیدکاری و احیا توسط کویل تیوبینگ برنامه شد که برگشتی سیال فقط نیتروژن بود و عملیات ناموفق به اتمام رسید و چاه بسته شد.
✅ چاهی داریم که بصورت عمودی حفاری شده است. لوله های جداری رانده و سیمانکاری انجام گرفته است. سپس لوله مغزی رانده شده و چاه بصورت حفره باز تکمیل شده و سپس دکل را ترخیص کرده اند. سپس تسهیلات سرچاهی را نصب کرده و عملیات اسیدکاری و احیا توسط لوله مغزی سیار برنامه شده است. بدلیل وجود مانع غیرقابل رفع قبل از حفره باز، عملیات ناموفق مانده است. سپس حلقه مقیاس مناسب رانده شده و از مانع نمونه گرفته و جنس آن شنی تشخیص داده شده است. سپس چاه در برنامه مشبک کاری قسمت های بالای مانع قرار گرفت. ابتدا یک بازه 7 متری را مشبک کرده و در مرحله بعد برای بازه ای 6 متری ابزار رانده شد که در چاه گیر کرد و سه مرتبه تلاش با وایرلاین برای خارج سازی آن ناموفق بود. سپس با کمک کویل تیوبینگ تلاش برای خارج سازی مانده انجام شد که بازهم ناموفق بود. نکته اینکه مانده درون لوله مغزی چاه قرار دارد.
سپس چاه در برنامه تعمیر با دکل قرار گرفت. لوله مغزی از چاه خارج شد. تا عمق نهایی تمیزسازی انجام گرفت و لوله مغزی جدیدی نصب شد. سپس اسیدکاری و احیا چاه برنامه شد و درنهایت دکل ترخیص گردید. سپس اسیدکاری و احیا توسط کویل تیوبینگ برنامه شد که برگشتی سیال فقط نیتروژن بود و عملیات ناموفق به اتمام رسید و چاه بسته شد.
☑️ تولید گاز بستگی به مکانیزم رانش مخزن دارد. تولید گاز اضافه از طریق کنترل تأسیسات روی سطح زمین و یا با استفاده از لاگ‌هایی مثل لاگ دما برای دبی‌های مختلف قابل شناسایی است. با بالا رفتن نسبت گاز به نفت تولیدی میزان فشار در سطح افزایش می‌یابد زیرا ستون سیال سبک‌تر می‌شود و راحت‌تر بالا می‌آید.
برای حل این مشکل:
1. اگر چاه به صورت حفره باز تکمیل شده باشد با راندن یک لوله آستری جدید «Gas Exclusion Liner» که می‌تواند تا انتهای چاه برود جلوی تمام ناحیه تولیدی گاز و نفت را می‌گیرد. سپس با مشبک کردن لایه نفتی دوباره چاه را به مدار تولید برمی‌گردانیم. یک روش دیگر این است که آستری جدید را فقط در قسمت گازی رانده و از ناحیه نفتی به صورت حفره باز تولید کرد.
2. اگر چاه به صورت جداره پوش تکمیل شده باشد ابتدا توسط مگنست که به راحتی در اسید حل می‌شود بخش نفتی را مسدود می‌کنیم. سپس توسط پکرهای قابل بازیافت قسمت بالای مشبک گازی را با سیمان ریختن مسدود می‌کنیم. دوباره با حفاری کردن مگنست در مشبک‌های نفتی و تزریق اسید قسمت تولیدی نفتی را احیا می‌کنیم.
☑️ پس از پایان عملیات حفاری و انجام مشبک کاری معمولا داخل ستون چاه گل حفاری می باشد. برای اینکه چاه به جریان بیفتد و برای انجام عملیات های بعدی از جمله اسیدکاری شبکه ها، بایستی سیال ستون چاه جابجا شود. اینکار برای سبک کردن ستون چاه و همچنین برای بیرون کردن ذارت گل حفاری که باعث کثیف شدن و ایجاد رسوب در شبکه می شوند، انجام می شود. معمولا برای جابجایی سیال ستون چاه، بسته به حجم چاه از مقادیر 100 تا 300 بشکه گازوییل استفاده می کنند.
گاهی اوقات دکل ترخیص شده اما سیال ستون چاه گل و سیال حفاری می باشد. زمانیکه عملیات اسیدکاری را می‌خواهیم با لوله مغزی سیار انجام دهیم یک مرحله قبل از انجام عملیات اضافه می شود که توسط گازوئیل و با استفاده از لوله مغزی سیار، سیال ستون چاه را جابجا می کنند.
☑️ منحنی پرتو گاما بازتابی از اندازه گیری رادیواکتیویته طبیعی سازندهاست که در تعیین و ارزیابی رسوبات مواد رادیواکتیو مانند پتاس و سنگ های اورانیوم مفید است. از انجا که مواد رادیواکتیو تمایل به جمع شدن در مواد رسی و شیل دارند بنابراین، منحنی نمودار پرتو گامای سازندهای رسوبی معمولا منعکس کننده شیل سازند هاست. سازند های پاک (عاری از شیل و مواد رسی) معمولا رادیواکتیویته بسیار کمی دارند مگر آنکه آمیزه های رادیواکتیو مثل خاکسترهای آتشفشان ها یا گرانیت (سنگ های آذرین که مخلوطی از فلدسپات، میکا و کوارتز هستند) در آنها وجود داشته یا هنگامی که آب سازند حاوی نمک های محلول پتاسیم باشد.
استفاده از اطلاعات لاگ گاما در چاه های جداره پوش برای عملیات تعمیر و تکمیل چاه ها بسیار مفید است. این منحنی معمولا زمانیکه نمودار پتانسیل خودزا «Sp» در چاه های جداره پوش در دسترس نباشد یا اینکه در چاه های بدون جداری نتیجه رضایت بخش نباشد، بکار می رود. در هر دو حالت نمودار در تعیین محل لایه های بدون شیل و تطابق عمق مفید است.
کاربردهای نمودار گاما شامل : تعیین بسترهای شیلی، ارزیابی مواد رادیواکتیو، شناسایی مواد معدنی، برای تعیین ضخامت سازندها در زمین شناسی و برای تطابق عمق در چاه های جداره پوش که برای عملیات مشبک کاری بسیار اهمیت دارد که عمق صحیح را داشته باشیم.
سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (21)
☑️ با استفاده از لوله جداری «Casing Gun»: این حالت زمانی است که دکل در سر چاه حضور دارد و هنوز رشته تکمیلی را در چاه نصب نکرده باشیم. در این روش معمولا فشار درون ستون چاه بیشتر از فشار سازند می‌باشد «مشبک‌کاری فراتعادلی». همچنین به دلیل نبودن رشته تکمیلی درون‌چاه می‌توان از ابزارهای با قطر بزرگتر هم استفاده کرد. Gun مشبک‌کاری توسط ابزار وایرلاین به داخل چاه فرستاده می‌شود. تمام قطعات مشبک‌کاری داخل همان Carrier ابزار باقی می‌مانند و بالا آورده می‌شوند و از سیال مخزن دور هستند. نکته اینکه carrier دوباره قابل استفاده است. یکی از معایب این روش نفوذ گل و سیال حفاری داخل چاه به درون سازند می‌باشد.
☑️ مشبک کاری از داخل لوله مغزی «Through tubing»: در این روش توسط وایرلاین ابزار مشبک‌کاری را از داخل لوله مغزی عبور داده و به محل مورد نظر می‌رسانند. در این حالت معمولا مشبک‌کاری فرو تعادلی انجام می‌شود و فشار چاه کمتر از فشار سازند می‌باشد. به دلیل حضور رشته تکمیلی از ابزارهای کوچک‌تر استفاده می‌شود. می‌توانیم گیج فشاری را نیز به همراه رشته تکمیلی به داخل چاه بفرستیم. در این روش invasion یا نفوذ گل و سیال حفاری از چاه به مخزن حذف می‌شود و پس از مشبک‌کاری سیال مخزن سریعا وارد چاه می‌شود.
☑️ مشبک‌کاری توسط لوله مغزی «Tubing conveyed perforation»: در این روش ابزار را به انتهای لوله مغزی وصل می‌کنیم. همچنین می‌توانیم از لوله‌های حفاری نیز استفاده کنیم. فروتعادلی یا فراتعادلی بودن مشبک‌کاری بستگی به شرایط مخصوص چاه دارد. می‌توانیم هر کدام را که لازم است اجرا کنیم. یک مزیت این روش این است که در یک run یعنی یکبار پایین رفتن ابزار برای شلیک، بازه زیادی را می‌توانیم مشبک کنیم. همچنین می‌توانیم همزمان با مشبک‌کاری با راندن گیج فشاری آنالیز چاه‌آزمایی هم انجام دهیم.
سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (20)
☑️ بیشترین روش مورد استفاده در تکمیل یک چاه مشبک‌کاری می‌باشد. هدف، ایجاد یک مسیر برای جریان از سازند به چاه از طریق لوله جداری و سیمان می‌باشد. مهم‌ترین بخش مشبک‌کاری استفاده از Gun بهینه می‌باشد و مهم‌ترین قسمت Gun، نوع Shaped Charge است. یک Charge متداول در حدود 20 گرم ماده منفجره می‌باشد. در این حالت قطر و طول حفره ایجاد شده بترتیب 0.4 اینچ و 20 اینچ می‌باشد. طول و قطر شبکه‌های تشکیل شده تابع هندسه Shaped Charge است. هرچقدر قطر ایجاد شده بزرگتر باشد عمق نفوذ کمتر خواهد بود.
☑️ دو روش متداول برای انجام مشبک‌کاری، مشبک فروتعادلی و مشبک فراتعادلی می‌باشد. در مشبک فرو تعادلی یا Underbalance مقدار فشار سازند بیشتر از فشار وارد بر دهانه چاه به واسطه سیال مشبک‌کاری درون ستون چاه می‌باشد. در حالت مشبک فراتعادلی یا Overbalance مقدار فشار وارد شده بر دهانه چاه به واسطه سیال مشبک‌کاری بیشتر از فشار سازندی است.
☑️ زمانی که مشبک‌کاری به صورت فروتعادلی باشد بعد از اتمام عملیات سریعاً سیال مخزن به داخل چاه می‌آید و شبکه‌ها را تمیز می‌کند و از تجمع خرده‌های سنگ و ابزار مشبک‌کاری جلوگیری می‌کند. در این حالت تجهیزات کنترل فشار مخصوصی لازم است. اما در حالت فراتعادلی چون فشار سازند کمتر می‌باشد بعد از عملیات سیال داخل ستون چاه به داخل سازند می‌رود و ممکن است آسیب‌هایی را ایجاد کند به دلیل invasion.
سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (14)
☑️ عملیات‌های انجام شده روی چاه به ترتیب:
1) حفاری چاه تا عمق 4000 متری که عمق نهایی می‌باشد،
2) راندن جداری‌ها و سیمانکاری آنها،
3) راندن نمودار جایرو «Gyro»،
4) راندن نمودار ارزیابی مخزن،
5) راندن آستری 7 اینچ در حد فاصل 3099.9 تا 3999.5 متر حفار و سیمانکاری آن،
6) راندن نمودار بندش سیمان درون آستری 7 اینچ،
7) جابجایی سیال ستون چاه با گازوئیل،
8) راندن لوله مغزی 1/2 4 اینچ و متعلقات تا عمق 1514 متر حفار،
9) نصب تاج چاه استاندارد و آزمایش فشار آن،
10) مشبک‌کاری حدفاصل 3978 تا 3990 متر حفار لایه ماسه سنگی و حد فاصل 3940 تا 3972 متر حفار لایه کربناته،
11) اسیدکاری و اخذ تزریق‌پذیری مناسب از شبکه‌ها،
12) زنده‌سازی چاه با پمپ نیتروژن و جریان دادن چاه بر روی کاهنده‌های مختلف به سمت گودال سوخت.
☑️ میزان کل هرزروی گل حفاری جمعاً 316 بشکه بوده و مدت زمان حفاری 124 روز به طول انجامیده است که 21 روز بیشتر از پیش‌بینی بوده است.
☑️ ابزار جایرو برای اندازه‌گیری انحراف در حفاری استفاده می‌شود و درون لوله‌های جداری و یا حفره باز جایی‌که سنگ‌های مغناطیسی حضور داشته باشند رانده می‌شود. برای تعیین orientation بکار می‌رود.