تولید محتوای کاربردی، مفهومی و در عین حال با زبانی ساده پیرامون رشته مهندسی نفت

۸ مطلب با موضوع «اسیدکاری» ثبت شده است

اسیدکاری انتخابی «Selective acidizing»

✅ گاهی اوقات یک چاه ممکن است که شبکه های مختلفی داشته باشد و ما بخواهیم که فقط برخی از شبکه ها را اسیدکاری کنیم. برای این کار بایستی آن محل مورد نظر را از سایر شبکه ها جدا کرده و به تنهایی مراحل اسیدکاری را روی آن انجام دهیم. برای مجزا کردن شبکه ها می توان از مجرابندهای انسباطی قابل بازیافت استفاده کرد.

✅ مجرابندهای انبساطی قابل بازیافت را با استفاده از لوله مغزی سیار یا وایرلاین به محل موردنظر برده و آن را نصب می کنیم. سپس روی آن سیمان می ریزیم تا استحکام بیشتری داشته باشند. نکته مهم در مجرابندها این است که هر مجرابند میزان اختلاف فشار مجازی را می تواند تحمل کند که این اختلاف فشار مربوط به پایین و بالای مجرابند می باشد. معمولا برای اینکه فشار هیدرواستاتیک ناشی از وزن سیال بالای مجرابند کمتر باشد در مراحل اسیدکاری از گازوییل استفاده می شود نه آب. همچنین برای انجام تست تزریق پذیری فشار مجاز را پایین تر در نظر می گیرند.

✅ برخی مجرابندها بصورت مکانیکی اند برخی بصورت سیمانی. مجرابندهای انسباطی مکانیکی مثل کاسه هایی هستند که درون آنها از جنس لاستیکی اند و پس از پایان عملیات دوباره به حالت اولیه در می آیند و قابل بازیافت اند. گاهی اوقات برای اطمینان بیشتر چند متر سیمان روی پلاگ ها ریخته تا اطمینان بیشتری حاصل شود.

✅ پس از پایان عملیات اسیدکاری انتخابی، با استفاده از وایرلاین یا کویل مجرابند را خارج می کنیم از چاه و تولید از تمامی شبکه ها ادامه پیدا می کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

شکاف اسید و شکاف هیدرولیکی

✅ شکاف-اسید یک روش انگیزشی تولیدی می باشد که در آن اسید با فشار بالا تزریق می شود تا کانال هایی برای جریان سیال ایجاد شود. هدف از این عملیات افزایش تولیدپذیری سازند می باشد. در این عملیات پس از پایان کار و خاموش شدن پمپ ها، اسید تزریق می شود تا سطوح شکاف های ایجاد شده خورده شوند و حالت نامنظمی بگیرند «etch» .

✅ شکاف-هیدرولیکی نیز مشابه شکاف اسید است با این تفاوت که پس از پایان عملیات زمانیکه پمپ ها را خاموش کردیم از موادی با نام #پروپانت برای باز نگه داشتن شکاف های ایجاد شده استفاده می شود.

✅ نکته اینکه در عملیاتهای ایجاد شکاف می توان از اسید یا آب عادی استفاده کرد. تفاوت دو عملیات در استفاده از پروپانت و اسید در باز نگه داشتن شکاف ها می باشد.

✅ معمول ترین اسید استفاده شده #اسیدکلریدریک-15% می باشد. هرچقدر غلظت اسید بیشتر باشد میزان واکنش بیشتر و عمق نفود به سازند عمیق تر است اما همزمان واکنش اسید با فلزات بیشتر شده و خوردگی پیش می آید. بایستی یک مقدار متعادل برای غلظت اسید درنظر گرفت.

✅ برای محافظت از لوله ها و تجهیزات، از #ضدخوردگی استفاده می شود. در شرایطی که دما باشد استفاده از اسیدهای ضعیف تر مناسب تر است اسیدهایی مثل: اسید فرمیک یا استیک اسید.

✅ عملیات شکاف اسید برای هر سنگی پیشنهاد نمی شود. سنگهایی که قابلیت حل شدگی در اسید دارند کاندیدای خوبی برای این عملیات اند مثل سنگهای #کربناته . نکته اینکه استفاده از برخی اسیدها مثلHF برای سنگهای کربناته باعث ایجاد رسوب و ته نشینی آنها درون شکافها و پلاگ شدنشان می شود.

✅ ایجاد شکاف اسید برای سنگهای ماسه سنگی بیهوده می باشد زیرا این سنگها درون اسیدکلریدریک حل نمی شوند. بهتر است برای آنها برای بهبود تولید عملیاتهایی مثل acid wash طرحی شود.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

جابجایی سیال ستون چاه

☑️  پس از پایان عملیات حفاری و انجام مشبک کاری معمولا داخل ستون چاه گل حفاری می باشد. برای اینکه چاه به جریان بیفتد و برای انجام عملیات های بعدی از جمله اسیدکاری شبکه ها، بایستی سیال ستون چاه جابجا شود. اینکار برای سبک کردن ستون چاه و همچنین برای بیرون کردن ذارت گل حفاری که باعث کثیف شدن و ایجاد رسوب در شبکه می شوند، انجام می شود. معمولا برای جابجایی سیال ستون چاه، بسته به حجم چاه از مقادیر 100 تا 300 بشکه گازوییل استفاده می کنند. 

گاهی اوقات دکل ترخیص شده اما سیال ستون چاه گل و سیال حفاری می باشد. زمانیکه عملیات اسیدکاری را می‌خواهیم با لوله مغزی سیار انجام دهیم یک مرحله قبل از انجام عملیات اضافه می شود که توسط گازوئیل و با استفاده از لوله مغزی سیار، سیال ستون چاه را جابجا می کنند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

تست تزریق‌پذیری «Injectivity Test»

سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (15)



☑️ برای عملیات اسیدکاری بایستی حتماً تست تزریق‌پذیری را انجام دهیم تا بفهمیم که آیا مخزن می‌تواند اسید را جذب کند یا نه. 

در این تست، حجم معینی از اسید که معادل حفره باز یا مشبک‌ها می‌باشد را درون چاه تزریق و واکنش سازند را مشاهده می‌کنیم. حتما باید سازند اسید را قبول کند. 

مقدار حداکثر فشار و دبی تزریق‌پذیری برای چاه‌های نفتی 2000 پام و 3 بشکه در دقیقه می‌باشد. برای چاه‌های تزریقی آب و گازی این مقادیر بترتیب 1000 پام و 8 بشکه در دقیقه می‌باشند. به این معنی است که ما تست تزریق‌پذیری را انجام می‌دهیم و ممکن است که در فشار 500 پام همه حجم اسید وارد سازند شود. در صورت عدم موفقیت‌آمیز بودن می‌توانیم تا حداکثر فشار این کار را تکرار کنیم تا به تزریق‌پذیری مناسب برسیم. در نهایت اگر تزریق‌پذیری خوب نباشد عملیات اسیدکاری لغو می‌شود. 

☑️ اگر فشار تزریق بیشتر از مقادیر حداکثری متداول برای چاه‌های نفتی یا تزریقی آب و گاز شود باعث شکستن و فروپاشی پاشنه و لبه آستری می‌شود.

☑️ مقدار حجم مورد استفاده برای تزریق‌پذیری باید به اندازه مناسب که معادل بازه حفره باز یا مشبک‌هاست، باشد. اگر حجم زیادی استفاده شود و تزریق‌پذیری خوب نباشد مشکلات زیادی بوجود می‌آورد مثل بریده شدن لوله‌ها و ...

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

خلاصه‌ای از گزارش عملیات حفاری، نحوه تکمیل و راندن نمودار سیمان‌بندی یکی از چاه‌های جنوب ایران

سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (14)



☑️ عملیات‌های انجام شده روی چاه به ترتیب:

1) حفاری چاه تا عمق 4000 متری که عمق نهایی می‌باشد، 

2) راندن جداری‌ها و سیمانکاری آنها، 

3) راندن نمودار جایرو «Gyro»، 

4) راندن نمودار ارزیابی مخزن، 

5) راندن آستری 7 اینچ در حد فاصل 3099.9 تا 3999.5 متر حفار و سیمانکاری آن، 

6) راندن نمودار بندش سیمان درون آستری 7 اینچ، 

7) جابجایی سیال ستون چاه با گازوئیل، 

8) راندن لوله مغزی 1/2 4 اینچ و متعلقات تا عمق 1514 متر حفار، 

9) نصب تاج چاه استاندارد و آزمایش فشار آن، 

10) مشبک‌کاری حدفاصل 3978 تا 3990 متر حفار لایه ماسه سنگی و حد فاصل 3940 تا 3972 متر حفار لایه کربناته، 

11) اسیدکاری و اخذ تزریق‌پذیری مناسب از شبکه‌ها، 

12) زنده‌سازی چاه با پمپ نیتروژن و جریان دادن چاه بر روی کاهنده‌های مختلف به سمت گودال سوخت.

☑️ میزان کل هرزروی گل حفاری جمعاً 316 بشکه بوده و مدت زمان حفاری 124 روز به طول انجامیده است که 21 روز بیشتر از پیش‌بینی بوده است.

☑️ ابزار جایرو برای اندازه‌گیری انحراف در حفاری استفاده می‌شود و درون لوله‌های جداری و یا حفره باز جایی‌که سنگ‌های مغناطیسی حضور داشته باشند رانده می‌شود. برای تعیین orientation بکار می‌رود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

آزمایش ضریب بهره‌دهی چاه «PI Test»

سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (11)



✅ برای انجام این تست مراحل زیر را باید داشته باشیم:

1) زمانیکه چاه در حال تولید است فشارسنج را پایین می‌بریم و فشارهای جریانی را ثبت می‌کنیم. این کار تا رسیدن گیج فشاری به عمق مورد نظر که به PI depth معروف است ادامه پیدا می‌کند. این عمق همان عمق گیج فشاری است و معمولاً 50 فوت بالاتر از مشبک‌ها قرار می‌گیرد. پس در این مرحله فشارهای جریانی چاه را بر حسب عمق ثبت می‌کنیم.

2) چاه را از سطح می‌بندیم و افزایش فشار درون چاه را ثبت می‌کنیم. افزایش فشار تا زمانیکه فشار چاه با فشار مخزن یکی شود ادامه پیدا می‌کند. پس در این مرحله داده های تست فشار استاتیک را در اختیار داریم.

3) برای تعیین دبی معمولاً اخرین دبی قبل از بسته شدن چاه را استفاده می‌کنند. این دبی با استفاده از رابطه تجربی گیلبرت و با داشتن پارامترهای لازم از جمله نسبت گاز به نفت تولیدی، اندازه قطر چوک، فشار جریانی سر چاه یا همان فشار قبل از ورود به چوک و ضرایب ثابت معادله گیلبرت، بدست می‌آید. این مقدار معمولاً با اختلاف 200 تا 300 بشکه کم یا زیاد بدست می‌آید. یک روش دیگر برای داشتن دبی، تعیین همه‌ی پارامترهای سنگ و سیال به طور دقیق و استفاده از رابطه دارسی است. 

4) با داشتن دبی و فشارهای جریانی و استاتیک میزان ضریب بهره‌دهی چاه مورد نظر بدست می‌آید. 


نکته: مدت زمان بسته بودن چاه بستگی به خصوصیات و شرایط مخزن دارد و ممکن است تا بیشتر از 100 ساعت هم طول بکشد.


کانال نفت مارکت در تلگرام

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

مراحل اسیدکاری با لوله مغزی سیار

سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (8)



☑️ برای انجام اسیدکاری به صورت اسیدکاری ماتریکس (Matrix Acidizing) یا شستشو با اسید (Acid Washing) می‌توان از لوله مغزی سیار استفاده کرد. معمولاً از حجم‌های 4 و 8 هزار گالنی در صنعت استفاده می‌کنند. مراحل عملیات به صورت زیر می‌باشد:

1. ابتدا لوله مغزی را پایین می‌بریم تا به عمق مورد نظر برسد. معمولاً از 50 بشکه گازوییل استفاده می‌کنند برای اینکه لوله خالی نباشد.

2. انجام تست تزریق‌پذیری. حجم اسید برای این قسمت با توجه به اندازه بازه تولیدی مشبک‌ها یا حفره باز تعیین می‌شود. در صنعت معمولاً کمترین مقدار برای تست تزریق‌پذیری 5 بشکه می‌باشد.

3. تخلیه لوله بخاطر مرحله دوم. معمولاً از 30 بشکه گازوئیل استفاده می‌شود.

4. تزریق سیال جابجا کننده. معمولاً از آب به عنوان سیال جابجا کننده استفاده می‌کنند. معمولاً مقدار 70 بشکه آب را برای این مرحله در نظر می‌گیرند. در این مرحله سیال را بصورت Bullhead تزریق می‌کنیم؛ یعنی از سطح. 

5. باقیمانده حجم اسید را بعنوان Main Treatment تزریق می‌کنیم.

6. توسط حجم معینی از گازوئیل لوله مغزی را تخلیه می‌کنیم. مقدار متداول آن 30 بشکه می‌باشد.

7. راندن اسید به درون مخزن توسط سیال جابجا کننده. در این مرحله با توجه به مقدار اسید اصلی میزان آب را 1.2 برابر حجم اسید اصلی «مرحله 5» در نظر می‌گیرند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

افزایه‌های اسید «Acid Additives»

سلسله مطالب کاربردی در مهندسی نفت (3)


(عکس مربوط به عملیات اسیدکاری در یکی از چاه‌های ایران می‌باشد که توسط شرکت ملی حفاری ایران در حال اجرا است)

1) بطور طبیعی اسید بسیار خورنده می‌باشد و باعث آسیب‌هایی می‌شود به همین خاطر افزایه‌هایی به آن اضافه می‌کنیم. افزایه‌های زیادی در حال حاضر در دسترس می‌باشند اما ضدخوردگی‌ها، سورفکتنت‌ها و عامل کنترل یون آهن ضروری‌ترین افزایه‌ها می‌باشند. دیگر افزایه‌های اسیدی انتخابی و دلخواه می‌باشند و در شرایط خاص بکار می‌روند. بایستی قبل از هر کاری سازگاری افزایه‌ها با سیالات سازندی تست شوند. این کار را با گرفتن نمونه از چاه مد نظر و فرستادن آن‌ها به آزمایشگاه مواد شیمیایی، تست‌های سازگاری افزایه‌های مختلف را می‌گیرند. همچنین مقدار مورد استفاده افزایه‌ها را نیز در آزمایشگاه تعیین می‌کنند. معمولاً در دماهای بالا برای کنترل خوردگی علاوه بر افزایه ضدخوردگی از افزایه‌های کمکی ضدخوردگی نیز استفاده می‌کنند.

2) افزایه ضد خوردگی یک عامل فعال سطحی می‌باشد یعنی روی سطوح جامد جذب می‌شود برای حفاظت از لوله‌ها. این افزایه خوردگی را متوقف نمی‌کند بلکه سرعت واکنش اسید با لوله را بشدت کاهش می‌دهد.

3) کاربرد ابتدایی سورفکتنت‌ها جلوگیری از تشکیل امولسیون در فعل و انفعالات اسید/نفت می‌باشد. سورفکتنت‌ها مولکول‌هایی‌اند که از دو گروه محلول در نفت و محلول در آب تشکیل شده‌اند.



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰